Tarım ve özellikle de hayvancılık sektöründe iyi para var. Gençlerimiz bu sektörlere rağbet etmeyince işgücü piyasasında arz eksiği oluyor ve haliyle ücretler de artıyor. Tarım ve hayvancılık sektöründeki girişimciler de Türkiye ortalamasının üzerinde kazanç sağlayabiliyorlar. Bugün ilimize büyük katkı sağlayan TKDK’nın İl Koordinatörü Ahmet Kuyulu ile bir röportaj yapacağız. Amacımız tarım ve hayvancılık sektöründe yatırım yapmayı amaçlayan girişimcilere devletimizin nasıl destek verdiğini sizlerle paylaşmak.

Serkan D: Ahmet bey! Nasılsınız? Sizlerin ve TKDK’nın Kastamonu iline faydalı olmak için nasıl özveri ile çalıştığını görüyoruz. Öncelikle sizi bu konuda teşekkür etmek istiyorum.

Ahmet Kuyulu: Sağolun, bende teşekkür ederim. Avrupa Birliği, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Kurumumuzun bize verdiği görevleri arkadaşlarımızla birlikte yapmaya, kırsala katkı sunmaya, kırsalda yaşayan üreticilerimizin refah seviyesini yükseltmeye çalışıyoruz.

Serkan D: Ahmet bey! Tarım ve Hayvancılık sektöründe girişim yapacaklara devletimizin nasıl katkı sağladığından kısaca bahsedebilir miyiz?

Ahmet Kuyulu: Kurum olarak hayvancılıkta küçükbaş, büyükbaş süt ve besi yetiştiriciliği, tavuk (broyler, yumurta) hindi, kaz yetiştiriciliğini destekliyoruz. Eti sütü üreteni desteklediğimiz gibi bunları işleyenlere de destek veriyoruz. Kesimhanelere, et işleme, et parçalama tesislerine, süt toplama, süt işleme tesislerine, yumurta işleme tesislerine, meyve ve sebzeler için ayıklama, tasnif, temizleme, paketleme tesisleri ve soğuk hava depolarına, su ürünleri işleme tesislerine desteklerimiz var.

Ayrıca kırsal alanda içerisinde sarımsağında yer aldığı 75 adet tıbbi aromatik bitkinin üretimi yanında bunların işlenmesi, yem bitkileri üretimi, fide-fidan, süs bitkileri üretimini destekliyoruz, Arıcılığı ve bal ve arı ürünlerinin işlenmesini, mantarcılığı destekliyoruz. Sadece tarım ve hayvancılık alanındaki girişimleri değil, kırsal alandaki pek çok iktisadi girişimi de destek veriyoruz Kırsal turizm kapsamında yeme-içme tesisleri, 20 odaya kadar konaklama tesisleri ile at biniciliği gibi rekreasyonel faaliyetlerde destek kapsamında. Zanaatkarlık kapsamında ahşap işlemeden metal işlemeye, dokumacılıktan müzik aletleri yapımına, taş işlemeden saraçlığa 25 el sanatı destelerimiz arasındadır. Kastamonu’nun pastırma, çekme helva, siyez bulguru gibi yöresel ürünlerde katma değerli ürün olarak desteklenebilmekte olup aynı kapsamda çeltik kurutma, pirinç işleme ve paketleme gibi kırsalda ürünlerin değerlendirildiği salça, püre, pekmez, marmelat, turşu, konserve, sirke gibi ürünlerin üretimi yanında kuruyemişten yerel yiyeceklerin üretimine kadar destekleyebilmekteyiz. Ayrıca sabun, biyo-yakıtlar (Pelet, Briket, Odun Kömürü) ve prina gibi gıda olmayan katma değerli ürünlerin üretimi de desteklenmektedir. Yenilenebilir enerji yatırımları da destek verdiğimiz sektörlerden olup bu kapsamda güneş, rüzgar, biyokütle, jeotermal enerji santralleri ile mikrokojenerasyon sistemleri desteklenmektedir. Gerek iç sularımızdaki gerekse denizlerimizdeki su ürünleri yetiştiriciliğine destek verilmektedir. Sadece kooperatif ve birliklere yani üretici örgütlerine üyelerinin kullanımına sunulmak üzere makine parkları oluşturmalarına da katkı sunmaktayız. Görüldüğü üzere ilimizde üretimi yapılan birçok ürün, üretici ve yatırımcı Kurumumuz tarafından desteklenebilmektedir.

Serkan D: Tabi bahsettiğiniz destekler de çok güzel, ama gazetemizi okuyan girişimciler doğal olarak hibe destekleriyle daha çok ilgileniyor. Hibe desteklerinden bahsedebilir miyiz?

Ahmet Kuyulu: Kurum olarak verdiğimiz destekler hibe şeklindedir. Veriyoruz, geri istemiyoruz. Ancak son hibe ödemesinden sonra 5 yıl boyunca amacı doğrultusunda faaliyetini sürdürmesini istiyoruz. Hibenin kaynağı Avrupa Birliği ve ülkemizdir. Hibe oranlarımız sektörlere göre değişmekte, hayvancılıkta % 60-70, işleme sektörlerinde %50-70, diğer sektörlerde ise %60-70. Sadece hibe ile kalmıyoruz vergi muafiyeti de sağlıyoruz. Ayrıca tek taksitli projelerde sözleşme imzalanmasının akabinde banka teminat mektubu sunulması halinde hibenin yarısını avans olarak vererek finansman kaynağı olarak kullanma imkanı da sunuyoruz. Sektörüne göre 500 Bin Avro ile 3 Milyon Avro arasında değişen uygun harcama tutarlı proje sunulabilir. Proje alt limitleri ise 5 Bin Avro ile 30 Bin Avro arasında değişmektedir. Projelerdeki inşaat işleri, makine-ekipman alımları, proje çizimleri ve danışmanlık hizmetleri ile görünürlük harcamaları destekleyebiliyoruz.

Serkan D: Kimler başvuru yapabiliyor?

Ahmet Kuyulu: Gerçek kişiler (şahıslar), tüzel kişilikler (şirketler) ve üretici örgütleri (kooperatif ve birlikler) başvuru yapabilirler.

Sektörüne göre değişmekle birlikte başvuru sahipleri yeni işletme kurabilirler, mevcut işletmelerini büyütebilirler veya mevcut işletmelerini modernize edebilirler.

Verdiğimiz desteklerle Kastamonu’da 5500 büyükbaş tesis kapasitesi oluşturduk. Bu işletmeler hayvancılık için gerekli standartları sağlayan, işgücünün kolay olduğu ve et ve süt veriminin yüksek olduğu işletmeler. Dededen toruna miras kalabilecek ve yıllarca üretimin devam edeceği örnek işletmeler.

Ayrıca İlimizde daha önce hiç broyler (et tavuğu) işletmesi yokken TKDK yatırımları ile 42 günlük dönemde 466.000 adet tavuk kapaitesi oluşturulmuştur. İl beyaz et tüketiminin yarısını karşılayacak düzeydedir. İşletmeler sözleşmeli üretim yapmaktadır.

Kırsal turizm kapsamında desteklediğimiz projelerle İlimize 253 oda kapasitesi kazandırılmıştır. Konaklama kapsamında destek alan işletmelerimizin tamamı nitelikli, turizm işletme belgesi aldırılmış tesislerdir.

Yenilenebilir enerji kapsamında biyogaz projesi ve güneş enerji projeleri ile 6583 kWp elektrik üretim kapasitesi oluşturulmuştur. Bunlar destek verdiğimiz projelerle oluşturulan tesislere örneklerdir.

Bunlar gibi daha birçok projeyi Kurum olarak destekledik. İlimize, ülkemize, kırsala destek olabildiğimiz için mutluyuz, Yatırım yapan, üreten, üretime değer katan faydalanıcılarımıza da ayrıca teşekkür ederiz. Projelerin yatırıma dönüşmesi ve desteklerin faydalanıcılarımızla buluşturulmasındaki emek ve gayretleri için de mesai arkadaşlarıma çok teşekkür ederim.

Serkan D: Girişimciler ne zaman başvuru yapabilecekler? Şu an açık olan çağrınız var mı?

Ahmet Kuyulu: Evet, şu an açık bir çağrımız var. Kırsal turizm, yenilenebilir enerji, bal ve arı ürünlerinin işlenmesi, katma değerli ürünler, zanaatkarlık, su ürünleri yetiştiriciliği, makine parkları, kapalı alanda fide-fidan, süs bitkileri, tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi, tıbbi ve aromatik bitkilerin işlenmesi, mantarcılık ve solucan gübresi üretimine yönelik 7. çağrı ilanımız açıktır. Başvuracaklar 14 Temmuzdan itibaren başvuru yapabilirler, online başvuru 18 Ağustos’ta son bulacak olup projelerin son teslimi 1 Eylül 2025 tarihidir.

Ayrıca Kurumumuz her yıl sektörlere göre çağrı takvimi yayınlamaktadır ki proje sahipleri buna göre hazırlık yapsın. Hayvancılıkla ilgili olarak Ağustos ayında çağrıya çıkılması,, Eylül Ayında projelerin alınması, işleme sektörleri ile ilgili olarak ta Eylül ayında çağrıya çıkılması, Ekim ayında projelerin alınması planlanmaktadır.

Başvuru sahiplerimizden sektörüne gör değişen uygunluk şartlarını yerine getirmelerini istemekteyiz. Projelerinin nitelikli, sürdürülebilir ve sıralama kriterlerinden yüksek puan alması da oldukça önemlidir. Lütfen bunlara dikkat etsinler.

Kastamonu’daki üreticilerimizi, girişimcilerimizi, yatırımcılarımızı proje yapmaya, hibelerden faydalanmaya davet ediyoruz. Bilgi almak isteyen vatandaşlarımızı Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kastamonu İl Koordinatörlüğümüze bekliyoruz.

Serkan D: Verdiğiniz bilgiler ve Kastamonu ekonomisine sağladığınız katkılar, çabalarınız için çok teşekkür ediyorum.