Kastamonu 2025 yılının ilk 5 ayı itibarıyla 81 illi ihracat liginde 31’nci sırada, ilk 5 ayın toplam ihracat rakamı “197 milyon 249 bin 39 Dolar”, ilk 3 sıradaki ihracat sektörü “yeraltı”…
İhracat durumumuza göre “madencilik ili” olduğumuz aşikar.
Gerçi önceki yıllardan talimliyiz madencilik sektöründeki “inişli-çıkışlı” seyre…
Sürdürülebilir bir seyri olmaması belli ki dünya piyasalarından kaynaklı.
Madencilik sektörünün Kastamonu’nun ekonomik kalkınması ve sosyal gelişmesine “bütüncül” katkısı nedir?...
Ölçülmesi gerekli bir mevzu.
“197 milyon Dolar” Kastamonu’nun kasasına ne oranda girdi?...
Maden çıkan yörelere yansıması ne oranda oldu?
Doğa ve kültürel mirasa negatif etkisi ne?...
Bu da ölçülmeye muhtaç.
Eğer “yeraltı” ile kalkınacaksa Kastamonu…
Korumayı ve refahı tabana yaymayı önceleyen bir planlama ile neden olmasın.
İhracat liginde 31’nci sırada olmak da ayrıca üzerinde durulması gerekli bir “ayrıntı”…
Azımsanacak bir basamak değil.
Bölgemiz açısından değerlendirildiğinde de üzerine kafa yorulması gereken bir “ayrıntı” ortada…
İlk 30 il arasına “Çorum, Çankırı” girmiş halde, bölgemizin “yoksul” olduğu tezi ihracat sıralaması göz önüne alındığında “boşa düşüyor”, keza Kastamonu da 31’inci.
Karabük, Sinop, Bartın ve Zonguldak’ı geçti Kastamonu yılın ilk 5 ayında…
Bölgesel sıralama namına bu da Kastamonu namına ayrı bir parantez.
Her ne kadar “yeryüzü” üzerindeki hammaddelerden refah yaratamasa da Kastamonu…
“Yeraltı” potansiyelini ekonomiye kattığı ortada.
(Kastamonu’nun 2025 ilk 5 ayındaki ihracat ivmesi “Ocak-Mayıs” arasında sıralı olarak “28.786,95 - 32.662,40 - 31.201,54 - 45.364,79 -59.233,71” milyon Dolar şeklinde...
Toplamı “197 milyon 249 bin 39 Dolar”.
Ki…
Önceki yılın ilk 5 ayı toplamına göre yüzde 32.5’lik bir artış söz konusu.
Keza…
Önceki yılın sadece Mayıs ayı göz önüne alındığında bu yılki Mayıs ayında artış yüzde “146.1.”
“Düzce, Afyonkarahisar, Malatya, Çanakkale…” misali ardımızda 50 il bıraktık…
Kastamonu’nun gündemi olmalı bu konu.)
(“197 milyon 249 bin 39 Dolar” ihracat tutarının sektörler bazında dağılımında ilk 3 sıradaki sektörler hangileri…
79 milyon 668 bin Dolar ile “Demir ve demirdışı maddeler”, 59 milyon 740 bin 79 Dolar ile “madencilik”, 29 milyon 43 bin 16 Dolar ile “mücevher”.
“Mücevher” tanımı içine ne giriyor?...
Yıllardır muamma.
Kastamonu’nun 4’üncü sıradaki sektörü 14 milyon 852 bin 49 Dolar ile “Kimyevi maddeler ve mamulleri”…
5’nci sırada “hazır giyim ve konfeksiyon” 7 milyon 582 bin 11 Dolar ile.
İlk sırada yer alan “Demir ve demirdışı maddeler” sektörünün önceki yılın ilk 5 ayına göre ivmesi yetişilir gibi değil…
19 milyon 421 bin 41 Dolardan 79 milyon 668 bin 6 Dolara “yüzde 310,2” artış.)
(Yukarıdaki verileri Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) dosyalarından kullandım.)
Not: Bir de madalyonun arka yüzünü görelim…
Kastamonu’nun devlet teşviklerinde kapsamında bulunduğu 4. Bölge illerinin “göç” durumları ne halde?
İsmet Özkul “Ekonomim” gazetesinde “Bölgesel sektörel teşvik sisteminin göç karnesi” başlıklı yazısında Yeni Teşvik Sistemi’nin yürürlüğe girdiği 2012 yılından günümüze 6 teşvik bölgesinin “göç” istatistiklerini inceledi…
Bölgeler arası kalkınmışlık makasını daraltması beklenen teşvik sistemi en çok teşvikin verildiği geri kalmış illerden az teşvik verilen kalkınmış illere göçü ne oranda azalttı ya da tersine göç mü başlattı acaba?
Kastamonu’nun kapsamındaki 4. Bölge 2012 yılında “23 bin 478” kişi göç vermişti…
2024 yılı göç verdiği kişi sayısı “39 bin 458” kişi.
2012 yılında net göç hızı yüzde “2.95”…
2024 yılında ise “yüzde 4.72”.
Öyle görünüyor ki teşvik sistemi 4. Bölge’nin göç vermesini engellememiş…
Hatta 2012’ye oranlar artırmış.
İsmet Özkul’un paragrafı özeti veriyor…
“1. bölge tüm teşvik bölgeleri için iç göçte birinci hedef durumunda. 2024 yılında 6. bölgenin verdiği göçün yüzde 41,73’ü, 5. bölgenin verdiği göçün yüzde 44,65’i, 4. bölgenin verdiği göçün yüzde 46,01’i, 3. bölgenin verdiği göçün yüzde 41,61’i ve 2. bölgenin verdiği göçün yüzde 44,18’i en gelişmiş 1. bölgeye gitmiş. Bu oranlar 2012 yılında da yaklaşık aynı düzeylerdeydi… Bu veriler bölgesel-sektörel teşvik uygulamalarının iç göç karnesinin de başarısız olduğunu ortaya koyuyor.”
Kastamonu ihracat liginde yükseldi…
Göçe çare mi?
Not 2: Ekonomik kalkınma yolculuğunda istikametini seçemeyen Kastamonu…
Sittin senedir “tartamayan, farkına varamayan, izah edemeyen” Kastamonu.
Sap ile samanı karıştıran…
İğneyi samanlıkta arayan Kastamonu.
Majör sektörünü bulamayan Kastamonu…
Minör sektörlerine kol kanat geremeyen Kastamonu.
