Zeytinburnu’nda Ercişli Bir Usta Âşık Ahmet Poyrazoğlu Üzerine
Taşköprülü hemşehrimiz, Türkiye’nin en önemli müzikologlarından İTÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Öğretim Üyesi Dr. Süleyman Şenel, her yıl mutlaka bir anıt eser yayımlama geleneğini sürdürüyor. 21 Kasım 2025 tarihinde İstanbul Zeytinburnu Belediyesi Kültür ve Sanat Merkezinde 19.00’da düzenlenen “Erciş’ten Zeytinburnu’na Bir Usta Âşık Ahmet Poyrazoğlu” adlı vefa programında âşıkla ilgili bir sözlü tarih çalışması niteliğindeki yeni kitabının da takdimi yapıldı. Van Alpaslan İlköğretmen Okulunda üç ders yılı Türkçe, edebiyat grubu öğretmenliği (1962-1965) yapmamız dolayısıyla 1971 mezunu (dışardan) Âşık Ahmet Poyrazoğlu’nu daima manevi öğrencim kabul etmiş, sanat çalışmalarını desteklemişimdir. Bu nedenle, toplantıya panel konuşmacısı olarak biz de davet edilmiştik. Konuşmamı hazırladım güç bela Süleyman Şenel’in yardımıyla ama İstanbul’a gidemedik. Parkinson, iki yıldır zulmünü artırmış bizi, “Yetmişle seksen arası/Evden çıkma körolası!” safhasına getirmişti. Panelde konuşmamız okundu. Ne kadar mutlu oldum. Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy’un himayelerinde düzenlenen gecenin panel bölümünde Dr. Süleyman Şenel, Hayrettin İvgin, Yaşar Aksoy, Kubilay Dökmetaş gibi ülkemizin tanınmış bilim insanı ve sanatçıları âşığı çeşitli yönleriyle değerlendirdiler. Âşıklar faslı bölümünde ise başta Ahmet Poyrazoğlu olmak üzere Âşık Mürsel Sinan, Âşık Temel Turabî, Âşık Muhlis Denizer, Âşık Abdullah Gizlice, Ozan Reyhanî, Öksüz Ozan ve Kubilay Dökmetaş geceyi sanat yönüyle taçlandırdılar. Toplantının sonunda takdimi yapılıp dağıtılan yazarınca imzalanan kitap geceyi daha da anlamlandırdı. Âdeta, tacın üstüne bir taç daha takıldı:
Şenel, Süleyman; Zeytinburnu’nda Ercişli Bir Usta Âşık Ahmet Poyrazoğlu/Sözlü Tarih Çalışması, İstanbul 2025, 304 s. Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları: 91
Gecede Zeytinburnu Kaymakamı Dr. Âdem Uslu, Belediye Başkanı Ömer Arısoy, Dr. Süleyman Şenel, Van Erciş Vakfı Başkanı Murat Çevik de bir açış konuşma yaptı.
Kitap nefis bir baskı ve “Bir âşık nasıl ele alınıp incelenmeli?” sorusuna çok güzel örnek bir olacak şekilde hazırlanıp yayımlanmış. Bir ekip çalışması. Yayımlayan Zeytinburnu Belediyesi yöneticilerini, emeği geçen herkesi defalarca kutlamak teşekkür etmek mecburiyetindeyiz. En çok da Âşık Ahmet Poyrazoğlu ve Dr. Süleyman Şenel’e…Bir paragraf yazı yazmayan, bu kitaptaki emeği ve değerini asla takdir edemez.
Belediye Başkanının Sunuş’undan sonra Dr.Süleyman Şenel’in Ön Söz’ünde (s. 16-20) yer alan bazı cümlelere dikkatlerinizi çekmek istiyoruz:
“Bendeniz de doğma büyüme Zeytinburnuluyum ve neredeyse bir asır önce yollara düşüp bir ayağını Kastamonu Taşköprü’ye, öbür ayağını Zeytinburnu’na basanı İstanbulcu bir ailenin çocuğuyum. Zeytinburnu’nu yurt edinen ve ekmek, geçim kaygısıyla mütevazı bir esnaf olarak ömrünü Zeytinburnu’nda tüketen ailemizin ulu çınarları, bugün bu kadim yurdun bağrında, surların yanı başında istirahat ediyorlar. Ve benim bütün Zeytinburnu topraklarında aldığım her nefes, geçmişin sis örtüsü altında kalan hatıralarımı uyandırmaya yetiyor.
…
Kırk yıllık Zeytinburnulu âşığımız Ahmet Poyrazoğlu hakkında bir kitap yazmaya karar verdiğim anda da zihnimde aynı duygular uyandı. İçinde Ahmet Poyrazoğlu’nun yer aldığı 1980’li yılların başı delikanlılık hatıraları birer birer gözümün önünde sıralanmaya başladı ve su gibi akıp geçen zamanın, ruhumu sarmalayan diri iklimi canlandı…
…
74 yıllık ömründe halk sanatı/ustalar sanatı adına büyük fedakârlıklarla yaptığı sayısız hizmetler, yetiştirdiği öğrenci ve çırakları, vefa duygusuyla ürettiği sözlü/basılı eserler, kayıt teknolojileri alanında kazandırdığı müzikal belgeler ve toplum belleğinde bıraktığı derin izler; Âşık Ahmet Poyrazoğlu adını dünya durdukça yaşatmaya yetecektir.”
Sekiz bölümden oluşan kitabın bölüm başlıkları ile yüzü aşkın altbaşlığından bazılarına baktığımızda sanırım eserin değeri daha iyi anlaşılacaktır:
Erciş’ten Zeytinburnu’na/Zeytinburnu…Yeni Dünya Yaşam Kavgası: İstanbul’a, Zeytinburnu’na Tayin, Zeytinburnu Erciş’e Benziyor, Bozkurt İlköğretim Okulu ve Öğretmenlikten Emeklilik, Zeytinburnuluların Âşıklara İlgisi, Zeytinburnu’nun Kahveleri, Dernekleri, Zeytinburnu Çok Değişti, Ömer Arısoy, Birkaç Anı…
Ercişli Emrah’ın İzinde/Derlemecilikten Yazarlığa:
Gezgin Âşıklık ve Hikâye Derlemeciliği, Derlemelerim ve Bildiğim Âşık Hikâyeleri, Derlediğim Emrah ile Selbihan Hikâyesi, Kültür Araştırmacısı ve Yazar Ahmet Poyrazoğlu, Ercişte Emrah ile Selbihan Piyesi, Emrah ile Selbihan Piyesinden Emrah ile Selbihan Balesine.
Sanat Yolunda Adım Adım/İMÇ Yollarında, Sinemada, Radyo TV’de:
Plak Döneminin Son Zamanlarına Yetiştim, Uhkapanı’na Ayak Atışımı, Kaset Döneminde, CD Döneminde, Sinemada Üç Filmde Rol Aldım, Radyo-Televizyon Kaset Programlarında, Bir Reklam Projesinde, Ödüller Plaketler, Benim Gerçek Ödülüm.
Anılar/Aklıma Geldikçe, Ordan Burdan:
Lisedeyken, Manevi Öğretmenim Nail Tan, Tek Başına Dağ Başında Öğretmen Vanlı/Ercişli Âşık Kıyafeti, Hüsamettin Subaşı ve Bir Garip Sahiplenme Olayı, Konya Âşıklar Bayramı’nda Bir Dudakdeğmez Atışmasında, Arif Sağ Dershanesinde Bundan Sonra Buraya Gelme, Âşık Sazı Beline Bağlayınca, İlk Sazım, Sazımın Perdeleri, Usta Malı, Bana Soruyorlar, Nasıl Şiir Yazıyorsun? Âşıkların Medya ile Kavgası, Poyrazoğlu Ozan mıdır?, Âşık mı? Ercişli Emrah’ın Geç Kalmış Çırağıyım, Poyrazoğlu’nun Gizli Çırakları, Poyrazoğlu’nun Veliahtı, Eski Âşık Kahveleri, TRT Belgeselinde Ahmet Poyrazoğlu’nu Takdim.
Bizim Eller Ne Güzel Eller/Erciş Her Daim Aklımda:
Erciş’in Uçan Balıkları, Gurgur Baba Efsanesi, Yusuf Çavuş’un Hikâyesi, Ercişli Emrah’la Poyrazoğlu Sülalesi Akraba mı? Posoflu Âşık Müdamî Erciş’te, Âşık Veysel’in Erciş’e Gelişi, Âşık Davut Telli ile Dostluğu, Emrah’ı, Tiflis’te Zindana Atınca, Gülli Anam Ölüm Döşeğinde…Ustam Ömer Ummanî Ölüm Döşeğinde…
Poyrazoğlu Musikisi
Babam Enver Hoca’nın Sîret Havalarıyla Beslendim, Âşık Nasıl Beste Yapar? Âşık Havaları, Emrah’ın Kendine Mahsus Havaları, Araba Havalarından Köroğlu Havalarına, Poyrazoğlu’nun Kaynak Kişiliği, Poyrazoğlu’nun Hit Eserleri, Notalarda Poyrazoğlu (29 Nota)
Seçme Şiirler (92 şiir). Ayrıca her bölümde anlatılan konuyla ilgili şiirler var. Kitap, Kaynakça ve Karma Dizin’le sona ermekte.
Görüldüğü gibi Âşık Ahmet Poyrazoğlu, her âşığın, genel anlamda her sanatçının yürümesi gereken yolları yürümüş, iniş ve çıkışları yaşamış, yeri geldiğinde bedel ödemiştir. Dr. Süleyman Şenel, bu örnek sanatçı kimliğini tarafsız bir gözle, sadece bilim süzgecinden geçirerek incelemiş, Türk müzikolojisine, Türklük bilimine çok önemli bir hizmette daha bulunmuştur. Başarılarıyla gurur duyuyoruz. Âşık Ahmet Poyrazoğlu bu yayını fazlasıyla hak etmiştir. İkisinin de ömrü uzun olsun! Gönülleri, kalemleri, klavyeleri susmasın!
