Kastamonu’nun “ekonomik kalkınma” ve “sosyal gelişme” kulvarında istediği sürati tutturamamasının öncelikli ve kökleşmiş nedeni “ölçüme dayalı sürdürülebilirlik iradesi” yoksunluğu olsa gerek…
Ne öngörü var ne de songörü.
2017 yılı tarihli “SEGE” sıralamasında 48’inciydi Kastamonu’nun basamağı 81 vilayetli ligde…
8 yıl sonrasında (bugün) Kastamonu’nun üst basamaklara mı yoksa alt basamaklara mı yol eylediğini merak eden var mı?
Yerinde sayıyor belki!…
Çakılmış, demirlemiş, prangalamış.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü “İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması” (SEGE-2017) dosyasını yayımladı o vakitlerde…
(Normal şartlarda) söz konusu dosyanın ilin “kamu-özel” her kurum ve kuruluşunun duvarlarına asılı olması gerekirdi ki, Kastamonu’nun kalkınma ve gelişme güzergahına pusula ola, elbette oralı olunmadı.
Gazetede yazdık…
Günlerce “kem-küm”.
Okur nerede?...
“Reyting” cenaze haberlerinde.
Neydi “SEGE” ki bu kadar gönle yâre?...
“Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırmaları (SEGE) politika, strateji ve kamu uygulamalarına girdi sağlamak amacıyla Türkiye’deki Düzey-2 bölgelerinin, illerin ve ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişliklerini nesnel olarak ölçen ve karşılaştıran analiz çalışmalarıdır. Çalışmalarda, sosyo-ekonomik gelişmişliği ölçen değişkenler kullanılarak Düzey-2 bölgelerinin, illerin ve ilçelerin gelişmişlik düzeyleri istatistiksel tekniklerle analiz edilmekte ve söz konusu birimlerin gelişmişlik sıralaması ortaya konmaktadır.”
Devlette süreklilik esas…
Bugüne kadar yapılmış olan il ve ilçe “SEGE” çalışmaları şu şekilde; “İl SEGE: 1969, 1972, 1980, 1985, 1991, 1996, 2003, 2011, 2017” ve “İlçe SEGE: 1966, 1981, 1985, 1996, 2004, 2017, 2022”.
Tüm SEGE’lerdeki Kastamonu’yu okudum ve yazdım…
Kendime (ne) fayda.
“”81 ili içeren İl SEGE-2017 çalışmasında sosyo-ekonomik gelişmişliği ölçen 52 değişken kullanılmıştır. Analizler sonucunda Düzey-2 bölgelerinin ve illerin endeks skorları ve sıraları belirlenmiş, skorlardaki doğal kırınımlara göre iller 6, Düzey-2 bölgeleri ise 4 gelişmişlik kademesinde gruplandırılmıştır” şeklindeki bilgiyi de dağarcığımıza katalım…
Kastamonu “SEGE 2017” sıralamasında 48’inci idi.
Karabük…
“22”.
O zaman da epey “su götürmüştü” Karabük’ten yediğimiz iki kattan fazla fark…
Kastamonu idareyi maslahatının diline pelesenk “bölge merkeziyiz” hamasetini yerle bir eden bir “gerçek”.
SEGE 2017’de “Kastamonu” bahsi ola gele birkaç cümle…
“Kastamonu, Türkiye ortalamasının 13,3 µg/m3 olduğu kükürtdioksit ortalama değeri değişkeninde 5 µg/m3 ’lik değeriyle altıncı konumdadır. Ayrıca, Türkiye ortalamasının binde 127 olduğu kişi başına düşen özel otomobil sayısı değişkeninde Kastamonu binde 142’lik değere sahiptir. Yüzde 6,2’lik işsizlik oranıyla bu değişkende Türkiye ortalamasının (yüzde 9,7) altında bir değer alan Kastamonu’da yirmi bin nüfus ve üzeri yerleşim yerlerinde yaşayan nüfusun oranı yüzde 36’dır.”
Havası güzel…
Para otomobile yatırılmış.
İş yok ki…
İşsizlik ola.
Her 3 kişiden 2’si 20 bin nüfus altındaki yerleşimde yaşıyor(du) o tarihte…
“Şehirleşme düşük”.
“52 adet değişken için sekiz ana başlık olarak belirlenen demografi, istihdam, eğitim, sağlık, rekabetçi ve yenilikçi kapasite, mali, erişilebilirlik ve yaşam kalitesi alt boyutlarında yine GTBA yöntemi kullanılarak her bir boyut için endeks oluşturulmuş ve iller bu endeks değerlerine göre sıralanmıştır”…
Kastamonu’nun (diğer iller gibi) tüm röntgenini çeken bir inceleme “SEGE”.
Kalkınma ve gelişmişlikte birbirine yakın iller kümelendiğinde…
4’üncü grup iller içinde(ydi) Kastamonu.
Kümemizdeki (4’üncü grup) iller…
“Amasya, Hatay, Nevşehir, Afyonkarahisar, Elazığ, Kırşehir, Malatya, Sivas, Bartın, Erzincan, (Kastamonu), Artvin, Çorum, Aksaray”.
Kastamonu’nun yukarıdaki kümedeki yeri 11’incilik…
Bartın’ın gerisinde.
2025’in son çeyreğine girdik…
4’üncü kademeden 3’e çıkmayı hayal etmek zor da, en azından “bölgesel ligde” 11’incilikten daha üst basamaklara çıkabildik mi, Bartın’ı (olsun) geçebildik mi?
Kötümser istikamette var elbet…
Belki de 5’e düştük?
“SEGE” okur-yazarlığı mühimdir…
Niyet ifade eder en azından.
(Kastamonu’da kim okur-yazar?...
Gerek gören kaç kişi?
“Ölçümleme” şapkayı düşürür…
Gür saç da görülür kel de.)
