Kastamonu’nun içinde bulunduğu 4’üncü teşvik bölgesindeki illerin son 11 yıllık süreçte ekonomide çakıldığı verilerle sabit, “teşvik” varlığına rağmen daha geriye giden bir ekonomik hal, gerileyen 14 il içindeki sıralamamız ise meçhul…
Bir de destenin en kısa çöpü çıkıyor muyuz bakıverin?
“Ya bir de teşvik olmayaydı?” diye düşünmeden edemiyor insan tedirginlikle…
Öne ittirildiği halde geri gitmek fizik kuralları dışında.
“Büyüme hızı, sanayinin büyümesi, kişi başı gelir artışı” liginde Türkiye’nin en geride kalan teşvik bölgesinin bir üyesi Kastamonu…
“Mağduruz”.
İsmet Özkul Ekonomim Gazetesi’ndeki “Kritik Açı” köşesinde “Bölgesel sektörel teşvik sisteminin GSYH karnesi” başlığı ile teşvik sisteminin 11 yılda bölgelere “getirdiğini-götürdüğünü” rakamlarla ortaya koydu (https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/bolgesel-sektorel-tesvik-sisteminin-gsyh-karnesi/826159)...
Meraklılar muhakkak okusun.
Özkul’un paylaştığı “tablo” zaten olan biteni tastamam izaha yetiyor…
4. Bölge’nin hali pür melali ortada.
“2012-23 dönemine ait yıllık ortalama büyüme hızında 4. teşvik bölgesi ekonomik büyüme hızı en düşük bölge”, “4. teşvik bölgesi sanayi sektörü büyüme hızında da en geride”, “11 yıllık toplam kişi başına gelir artışında da geri kalmış 4. ve 6. teşvik bölgeleri daha düşük bir performansa sahip”...
Daha ne olsun!
Özkul’un cümlesi ile bağlayalım sonucu…
“Özellikle 4. teşvik bölgesi sistemden en fazla mağdur olan bölge olarak öne çıkıyor.”
(4. Teşvik Bölgesi illeri “Afyonkarahisar, Aksaray, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırşehir, Malatya, Nevşehir, Sivas”…
11 yıldır aynı kümedeyiz.
Teşvik sisteminde geçtiğimiz günlerde düzenlemeye gidildi ve önceye nazaran epey farklılık oluştu teşvik içeriklerinde…
Kimi illerin yerleri değişti.
Misal; Karabük 2’den 3’e, Bartın 4’ten 5’e düştü…
Nevşehir 4’ten 3’e çıktı.
Kastamonu “blok mermer”…
Sabit kaldı.
Ne ileri gitmişliği var…
Ne de geride kalmışlığı.
4. Bölge’de idik…
4. Bölge’de kaldık.
Elbette bölge içindeki “ileri-geri” pozisyonunu bilmiyoruz…
Ancak şehrimizde “100 gr dönem 200 TL” fiyata düştüğüne, “4 kap yemek+su+ekmek” 100 TL altında tedavülde olduğuna, şehrin her köşesinde “kent lokantası” muadili lokantalar türediğine göre “iş bitmiş”.)
(Gazetemizdeki 10 Mayıs tarihli yazımda FİNTÜRK verisi üzerinden Kastamonu ekonomisinin “sağlamcı” özelliğini izah etmiştim…
“İl bazında banka kredileri ile mevduat arasındaki makasın kredi lehinde açık olması o ildeki birikimlerin daha çok oranda tüketimin ve yatırımların finansmanına geri döndüğünü gösteriyor… Makas dar ise o ilin sanayi ve ticaretinin vay haline. Dünya Gazetesi’ndeki tabloda ‘kredi/toplam mevduat’ oranının en düşük olduğu iller de sıralı… Kastamonu 3’üncü sırada Tunceli ve Bingöl’ün ardında.”
Kastamonu varsılı sahibi olduğu ekonomi enstrümanlarını ne üretim/imalat sektörlerine yönlendiriyor ne de il içinde ticarette kullanıyor…
Mevduata yığıyor doğruca.
“Tutuculukta” 81 il içinde bronz madalya sahibiyiz…
“Sağlamcı ekonomi”.
“Tutan” ekonomide…
Varsıllık sermaye sahiplerinin elinde kalır.
Yoksul daha da yoksullaşır…
Yeni yoksullar türer.)
Not: Kastamonu’nun 4. Teşvik Bölgesi’nden 5’e düşürülmesi yıllar yılıdır iş dünyamızın ortak talebidir…
Gerçi, teşvik sisteminde yapılan değişiklik ile hiç de azımsanmayacak sayıdaki ilçemiz 5. Teşvik Bölgesi kapsamına alındı, bir fark oldu mu acep?
Sorunun teşvik bölgesi sisteminden kaynaklanmadığı teşvikin en az vurduğu 1. ve 2. Bölge’lerin teşvikten en çok faydalanan 5. ve 6. Bölge’lere göre katbekat yatırım çekmesi ile ortada…
Teşvike sığınmanın gerçekliği yok.
Kastamonu’daki ekonomi sıkıntısının “başat sebebi” teşvik sistemi değil…
Olsa olsa “tali etken” olabilir.
Ana etken “gelenek”…
İmalat ve ticaret erbabı olmamak.
Sadece 100 yıllık sürede “kalan” halktan “sanayi ve ticaret” kesimi yaratmak mümkün değil…
En köklü ticari işletmemizin yaşı kaç?
Gelenek bozulur mu?...
Yeni nesil umut vaat etmiyor.
Not 2: “Kastamonu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı” Şubat ayı yardımı ilimizde “71 milyon 871 bin 5 TL” idi…
İçinde “14” farklı kalemde yardımı barındırıyor.
Aynı sayıdaki kalemde Mart ayı yardımı “70 milyon 51 bin 169 TL”…
Mayıs ayı yardımı “67 milyon 472 bin 521 TL”.
Yardım tutarının azalması “olumlu”…
Yardım çemberinden çıkan sayısı arttıkça asıl ekonomik ve sosyal başarı budur.
