“Yapraklara benzeyen bedenler birbirine benzer; fakat her beden bir iş için yaşamaktadır. Halk pazarda eşit yürür; ama biri zevk içindedir, öbürü dertli." (Hz. Mevlana)
Programın Amacı
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülecek olan Yerel Kalkınma Hamlesi Programı, doğru stratejilerle hayat geçirilmesi halinde ülkemiz ekonomisi ve yerel kalkınma noktasında çok önemli sonuçları olabilir. Programın amacı bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılması ve bölgelerin rekabet güçlerinin artırılmasıdır. Türkiye genelinde, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, 26 Kalkınma Ajansı aracılığıyla yürütülecektir. Ulaşılması hedeflenen temel hedefler şu şekildedir: Çeşitli sektörlerde illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesinin yükseltilmesi, coğrafi-yerel zenginliklerin ve atıl kaynakların değerlendirilmesi, yerel ihtiyaçların karşılanması, bölgede üretimi olmayan, başarı olasılığı yüksek sektörlerin geliştirilmesi, mevcut sektörlerin çeşitli açılardan desteklenmesi, kümelenmelerin oluşturulması ve yeni yatırımlarla yerel istihdamın artırılması (Kaynak: Yerel Kalkınma Hamlesi | Program Hakkında )...
Programın Kapsamında Sağlanan Destekler
• Vergi İndirimi: %50 Yatırıma Katkı Oranı
• Destek Tutarı: Yatırım tutarının %15’i ve 240 milyon TL’ye kadar nakdi destek ya da Yatırım tutarının %20’si ve 240 Milyon TL’ye kadar Faiz/Kar Payı Desteği
• KDV İstisnası
• Yatırım Yeri Tahsisi
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (6. bölgede 12 yıl, diğer bölgelerde 8 yıl; Kastamonu 4. Bölge kategorisindedir)
• Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (6. bölge İllerinde)
Kastamonu Yereli İçin Yatırım Konuları (Güçlü Yönler)
Asgari 1000 Büyükbaş Kapasiteli Entegre Besi ve Et Ürünleri İşleme Tesisi
• Çapraz Lamine Ahşap Panel Üretimi Tesisi
• Modüler Mobilya Üretimi Tesisi
• Kenevir İşleme Tesisi. (Kaynak: Yerel Kalkınma Hamlesi | Yatırım Konularımız )
Besi hayvanı yetiştiriciliği ve et ürünleri işleme tesisi alanı çok uygun bir coğrafyaya sahip Kastamonu için oldukça isabetli bir destek alanıdır. Bu tür yatırımlarda Kastamonu’nun bugüne kadar gerekli patlamayı neden yapamadığı konusu da bilimsel bir yaklaşımla sorgulanmalıdır.
İkinci ve üçüncü sıradaki yer alan başlıklar aynı zamanda üniversitemizin ihtisaslaşma alanlarıyla (Ormancılık ve Tabiat Turizmi) örtüşmektedir. Akademinin de desteğiyle ve doğru stratejilerle hareket edilmesi halinde, programın verimli bir şekilde hayat geçirilmesi mümkündür.
Dördüncü sırada kenevir bitkisi, kenevir elyafı vb. işleme-üretme tesisleri ile ilgili destek alanı var. Kastamonu, kenevir üretiminde Türkiye genelinde ikinci sıradadır. Endüstriyel boyutta, kenevirden elde edilen ürünlerin Kastamonu’da işlenmesi için gerekli girişimler yapılmalıdır. Her ne kadar bu alan doğrudan üniversitemizin ihtisas alanlarından birisi değilse de biyoteknoloji ve biyomühendislik alanlarında başarılı ve yeterli sayıda bilim insanımız burada görev yapmaktadır. İnsan kaynağımızdan yeterince yararlanalım ve yıllardır dile getirdiğim “Biyoteknoloji Enstitüsü” ve “Kenevir Araştırma Merkezi” yakın zamanda açılmalıdır.
Kastamonu Yereli İçin Programın Zayıf Yönleri
Programda, orman ve orman endüstrisi ile ilgili destek alanını Çapraz Lamine Ahşap Panel Üretimi Tesisi ile sınırlı kalması kanaatime göre yetersizdir. İlimizdeki zengin doğal kaynaklardan hareketle, sanayide üretilebilecek ürün çeşitliri de vardır. Bunlardan en önemlileri “Ahşap Yeşil Konut Üretimi”, katma değeri yüksek ürünler üretecek ve atıklarını değerlendirebilecek “Su Ürünleri İşleme ve Üretimi” ve “Bakır Temelli İleri Teknoloji Ürün Üretimi” ile ilgili yatırımlardır (örneğin; %99 saflıkta, parçacık boyutu 15-53 µm aralığında olan 25 gram grafen katkılı bakır tozunun güncel fiyatı 7.500,00 TL’dir; kaynak: https://www.nanokar.com.tr/urun/grafen-oksit-toz-7-5-m).
Yerel kalkınma Hamlesi Programının Zayıf Yönlerini Güçlendirmeye Yönelik Bazı Öneriler
Sonraki dönemlerde gündeme gelebilecek bu tür programların kapsamına şu destek alanları da alınmalıdır:
• Bir deprem ülkesi olan ülkemiz için depreme dayanıklı konut üretimi çok önemlidir. Hem depreme dayanıklılık hem de çevre sorunlarına karşı enerji tasarruflu “Ahşap Yeşil Konut Üretim Tesisleri”... Bu tür bir girişim diğer iller ve belki de dünya için örnek bir model olabilir (Konu ile ilgili bir çalışma: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3983545).
• Küre ve Hanönü ilçelerindeki önemli miktarda bakır madenlerine sahip bir ilimizde “Bakır Temelli İleri Teknoloji Ürün Üretim Tesisleri”...
• Su Ürünleri İşleme ve Üretim Tesisleri…
• Yenilenebilir Enerji Üretim Tesisleri”…
• Kentsel dönüşüm vb. konular da ayrıca yerel kalkınma planları içerisinde düşünülmelidir.
Diğer Öneriler
• Bu alanlarda somut çözümler ve ilerlemeler sağlamak adına, kamu–özel sektör işbirliği geliştirirlmelidir. Üniversite bu işbirliğinde lokomotif görevi üstlenmeli.
• Tabiat turizmi alanında, Pınarbaşı ilçesindeki kanyon, mağara, şelale vb.. tabiat zenginliklerimizin turizmin hizmetine kazandırılmasında, Kültür ve Turizm Bakanlığımız, Valiliğimiz, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğümüz takdire şayan projelere imza atmışlardır. Bu tür çalışmaları devamı gelmeli, Kastamonu’da var olan bu tür doğal zenginliklerimiz ile ilgili başka projeler geliştirilmelidir.
• Üniversite ve belediyelerin şehir ve planlama, mimari/restorasyon, kültür ve sanat (yerel el sanatlarının geliştirilmesi vb.), içme suyu ve atık su arıtma, peyzaj vb.. alanlarda verimli işbirlikleri gerçekleştirilmeli.
• Başta KOBİ’ler olmak üzere, özel sektör işletmelerine ve kamu kurumlarına KOSGEB, TÜBİTAK, KALKINMA AJANSI vb. destek kuruluşları tarafından önemli destekler veriliyor. Bu desteklerden Kastamonu ilinin yeterince yararlanmadığını düşünüyorum. Verilen desteklerden yeterince yararlanılması için yeni stratejiler belirlenmeli.
Son Sözler
Kastamonu il ve ilçelerine tersine göçü de teşvik edebilecek bu tür desteklerin verimli kullanılması önemlidir. Verimliliği ve kaliteyi artırmaya yönelik bilimsel çalışmalarla, inançla ve azimle daha iyisini yapmalıyız. Her şehrimizde muazzam yerüstü ve yeraltı kaynakları var. Bu tür programla hazırlanırken tüm paydaşlardan ve söyleyecek sözü olanlardan görüş alınmalı.
Ameller niyetlere göredir. Niyet hayr ve gayret de var ise amel ve akıbet de hayr olur. Yapraklara benzeyen bedenlerimiz her ne kadar birbirine benzese de; işin ehli olan, ahlaki değerlere bağlı, sahip olduğu bu potansiyele inananlar, her an yeni ve güzel şeyler üretme gibi bir derdi, heyecanı ve gayreti olanlar başarır. Kastamonu için diğer illere model olabilecek bir kalkınma hikâyesi yazma zamanıdır.
