13 Eylül’de “2017’den bu yana kalkın(ama)dık mı?” başlıklı yazımda sormuştum, dumanı üstünde “İl SEGE-2025” cevabını verdi cevabını bile bile sorduğum sorunun, kalkınamadığımız gibi geri gitmişiz…
“İl SEGE-2017” sıralamasında 81 vilayet içinde 48’inci olan Kastamonu, “8” yılda yerinde (dahi) sayamadı, 49’unculuğa düştü.

Daha fenası, “İl SEGE-2011” sıralamasında Kastamonu 47’nciydi, 14 yılda yukarı/ileri çıkacağına/gideceğine aşağı/geri indi/gitti Kastamonu…
Yukarı istikameti olmayan asansör.
Son “14” ve “8” yılın iktidarı/muhalefetiyle siyaset erbapları, meslek odası/STK temsilcileri ve elbette bürokratları/etkilileri sorumlu bu tepetaklak düşüşten…
Göre göre, duya duya, hissede hissede tepetaklak geldi Kastamonu.
13 Eylül’de sormuştum…
“2017 yılı tarihli ‘SEGE’ sıralamasında 48’inciydi Kastamonu’nun basamağı 81 vilayetli ligde… 8 yıl sonrasında (bugün) Kastamonu’nun üst basamaklara mı yoksa alt basamaklara mı yol eylediğini merak eden var mı?”

“Bakarsan bağ…
Bakmazsan dağ.”
(Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması SEGE-2025” dosyasını yayımladı…
“1969,1972, 1980, 1985, 1991, 1996, 2003, 2011 ve 2017” İl SEGE’lerinin son ve güncel halkası oldu “İl SEGE-2025”.
3 bölümden oluşan İl SEGE-2025’in ilk bölümünde GTBA (Güçlü Temel Bileşenler Analizi), ikinci bölümünde analizde kullanılan 52 değişkenin alt boyutlar çerçevesinde sosyo-ekonomik gelişmişliği yansıtma düzeyi, üçüncü bölümde ise iller ve Düzey-2 bölgelerine ilişkin endeks değerleri, sıralamalar ve gelişmişlik kademeleri yer alıyor, illerin güçlü ve gelişime açık yönleri alt boyutlar üzerinden analiz ediliyor…
Dört dörtlük “il fotoğrafı”.
8 başlık, 52 değişken, ki bu değişkenlerin 26 tanesi bir önceki çalışmada olmayan yeni değişkenler…
8 başlık altında illerin “demografi, istihdam, eğitim, sağlık, rekabetçi ve yenilikçi kapasite, mali, erişilebilirlik ve yaşam kalitesi” puanlanmış ve sıralanmış halde.

“Kastamonu”…
81 il içinde 49’uncu sırada, skoru “-0,191”, 6 kademeli gruplandırmada 4’üncü grupta.
Çok deha fena bir bilgi daha…
11 ilin yer aldığı (Amasya, Kırşehir, Artvin, Afyonkarahisar, Çorum, Malatya, Sivas, Erzincan, Elazığ, Aksaray, Kastamonu) 4’üncü ligin sonuncusu Kastamonu.
5’inci bölgenin ilk sırasındaki Hatay’ın skoru “-0.247” ve sıralaması “50”…
Görüldüğü üzere 5’nci bölgeye düştü düşecek Kastamonu.

Gerçi iş dünyasının hoşuna gidebilir bu düşüş…
5’inci bölge devlet teşviklerinden faydalanmanın yolu açılmış olur böylece, düşsün mü düşsün, 4’üncü bölgenin sonuncusu olacağına 5’in lideri olsun mu olsun!)
(“İL SEGE 2025” dosyasında illere dair bilgilendirme var, Kastamonu’nun baskın özelliklerinin sıralandığı cümlelere sevinmeli mi üzülmeli mi, takdir okurun…
“Dördüncü gelişmişlik kademesinin son sırasında yer alan Kastamonu, özellikle istihdam ve yaşam kalitesi göstergelerinde önemli bir performans sergilemektedir. Türkiye genelinde en düşük işsizlik oranına sahip il konumunda olan Kastamonu, aynı zamanda istihdam oranının en yüksek olduğu üçüncü il olarak öne çıkmaktadır. Yaşam kalitesi boyutunda da Kastamonu, bin kişiye düşen 185 özel otomobil sayısıyla yirmi birinci sırada yer alırken, yüz bin kişi başına düşen sinema ve tiyatro koltuğu sayısında altıncı sırada yer alarak kültürel altyapı bakımından da olumlu bir tablo sergilemektedir.”

“Yoksul Kastamonu!”…
1000 kişiye 185 otomobil ile Türkiye 21’incisi iyi mi?
Grubumuzda diğer illere dair satırlardan birkaç pasaj…
“Bu kademede bazı iller dikkat çekici değişimler sergilemiştir. Artvin ili, önceki çalışmaya göre sekiz sıra yükselerek önemli bir gelişim kaydetmiştir. Eğitim boyutunda, ortaöğretimde öğretmen başına düşen öğrenci sayısında Türkiye genelinde en düşük ikinci il konumundadır… Yine bu kademede yer alan Çorum ili de yedi sıra yükselerek dikkat çekmiş; kişi başına düşen 6.654 ABD Doları düzeyindeki ihracat performansıyla rekabetçi kapasite açısından Türkiye genelinde ikinci sıraya yerleşmiştir.”)
(Kastamonu’nun “sosyal gelişmede” öncelikli sorununun “eğitim” ve “sağlık” olduğunu yaza yaza gına getir(t)dim…
Şahsileştirenlerin hakaretlerine, iftiralarına ve algı hilelerine hedef oldum.
Buyurun yazdıklarımın sağlaması…
Kıyas burada.
“Eğitim”…
İl SEGE 2017’de “eğitim” sıralamasında Kastamonu’nun 81 vilayet içindeki yeri 43’üncüktü, İl SEGE 2025’te ise 60’ıncı sıraya düştü, 8 yılda “17” basamak geriledi Kastamonu.
“Sağlık”…
İl SEGE 2017’de “sağlık” sıralamasında Kastamonu’nun 81 vilayet içindeki yeri 37’ncilikti, İl SEGE 2025’te ise 44’üncü sıraya düştü, 8 yılda “7” basamak geriledi Kastamonu.
Neden illa “eğitim de eğitim” ve sağlık da sağlık” diye çalakalem olduğumu(zu) gördünüz mü?...
Görünen köyün tüm ahvalini en ince ayrıntısına kadar açık eden Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na minnettarım.)
(“Fikri hür, vicdanı hür nesiller” yetiştirme gayretini asla göz ardı etmeyen Cumhuriyet’imizin 102’inci yılı kutlu olsun…
Demokrasi, liyakat ve akıl dolu nice 102 yıllara.)