İLİ                    KASTAMONU

İLÇESİ             PINARBAŞI

YERİ               ÇÖME

Süleyman Sofi Türbesi Çöme’de Akçakese köyündedir. Türbede yatan zatın mezarı Andız denilen yerde Gökbil dağının batı eteğindedir. Süleyman Sofinin miladi 1530 yılından önce yaşadığı anlatılmaktadır. Bununla ilgili en eski kayıt ise Eskiden Daday ilçesine bağlı olan Çöme  civarları ile ilgili kayıtlarda ve İbrahim Hamdi Efendinin yazdığı belgelerde rastlanmıştır. Bu bölge Cumhuriyet döneminde Azdavay, ve daha sonra da Pınarbaşı ilçesine bağlanmıştır. Bu bölgenin büyük bir kısmı Pınarbaşı ilçesine, bir kısmı Eflani ilçesine ve bir kısmı da Ulus İlçesine bağlıdır.

Çevresi büyük ölçüde ormanlar ile kaplı olan bu bölgede tarıma elverişli alanların az olması ve topraklarının büyük kısmı kireç taşı ve kisli topraklar ile kaplı olması bu civar hlkını daha çok hayvancılık yapmaya zorlamıştır.  Bu civardaki köyler; Akçakese,  Ahmetçioğlu, Dereköy, Bostan köyü, Yeniköy, Andız köyü, Gökbeli, Hacı Şaban, Ovaşeyhler köyü,  kutlueren köyü, kelekoğlu köyü, Karataş köyü, çatak, küçükdüz, kalafatpınarı, Kurtbükü, kalkanlı gibi köyler Çöme köyleri olarak bilinmekte ve eskiden Uluyayla’da Pazar kurulmakta, günümüzde ise Uluyayla şenlikleri yapılmaktadır.

Çöme’de bulunan ve görünüm itibarı ile çok eski yerleşim yerleri olduğu zannedilen üç adet höyük ise tarihçilerin araştırmasını beklemektedir. Bu höyüklerin civarları ve bazı yerler ise kaçak kazılar  ile yok edilmektedir. Bostancı ve Dereköydeki camile ise çok eskidir. Buralardaki üçgen görünümlü eski mezarların varlığı da dikkati çekmektedir. Bunların tarihlendirilmesi yapılmamıştır. Dereköydeki bu eski camide ise Çivi kullnılmamış olup Çantı ve Yontu tekniği kullanılarak yapılmış olup eskiden bu caminin Cuma camisi olarak hizmet verdiği bilinmektedir.

Bu bölgenin ilk fethi Danişmendlilere dayanmakta ve yakınlarında da Ali Danişmend Gazinin türbesi vardır. Bu türbe Mirahor köyü yakınlarındaki vadidedir. Çömede bir imaret ve bir de zaviyenin olduğu bilgisine Daday kayıtlarında rastlanmış olup burasının ayrıca Zarı, Drahna, Ayahna ve Çöme olarak dört idari bölgeye ayrıldığı ve her birisinde de birer kadılık bulunduğu bilgisi vardır. Çöme bölgesinde yaşayan Çömü veya Çömeg Türklerinin Malazgirt zaferinden sonar miladi 1078 yılında buralara gelip yerleşmeye ve bu güzel ormanlık ve otluk alanlarda hayvancılık yaptıkları anlatılmaktadır. Köy halkından bazıları ise bu civarda başka türbelerin de mevcut olduğunu anlatmışlardır.   

Çöme bölgesindeki bazı kişilerin Çemek soy adını aldıkları da anlatılmaktadır. Candaroğullarının Eflanide miladi 1292 yılında kurulmasından sonra buradaki Çömeg Veya Çömü Türklerinden bazı obaların Candarooğlu bayliğinin kurucusu Şemseddin Yaman Candar Beyin yanında yer aldığı ve bazılarının ise Çobanoğlu Atabeyi Nasıriddin Beyin yanında yer aldıkları anlatılmaktadır. Nasıriddin Beyin yanında yer alan obaların daha sonra doğuya sürüldüğü ve Kastamonu civarlarına yerleştirildikleri de anlatılmaktadır.

Çöme bölgesinde bulunan eski höyüklerin ve yamaç yerleşkelerinin bilimsel bir çalışmaya ihtiyacı vardır. Bu bölgede henüz bilimsel bir çalışma yapılmaması ise bu civarların turizm açısından da geri kalmasına yol açmıştır. Eflani, Pınarbaşı yolundan kanyon, şelale ve mağaralara gelenlerin bu civarlardaki tarihi yerleri de ziyaret etmeleri,  turların daha uzun süre buralarda kalmalarının sağlayacaktır. Böylece Pınarbaşı ve Azdavay civarları da turizmden daha fazla gelir elde etmelerini sağlayacak ve göç veren bu civarlarda göç engellenecek ve turizm gelirlerini de artıracaktır.

Drahna, Ayahna, Çöme ve Zarı civarlarında turizm için bir proje yapılmalı ve turizmin gelişmesi sağlanmalıdır. Ayrıca buralarda bulunan türbeler de onarılmalı ve turizme kazandırılmalıdır.

Bu civarlardaki türbelerde yatan zatların ve Süleyman Sofinin mekanı cennet ruhları şad olsun.