İLİ SİNOP
İLÇESİ MERKEZ
YERİ CEZAYİRLİ ALİ PAŞA CAMİSİ YANI
Türbe Taş örgülü ve kubbelidir. Candaroğulları Beylerinden olan İskender Beyin ölen kızı için yaptırdığı bilinmektedir. Seyidi Bilal türbesini ziyaret edenlerin uğramadan geçmediği yerlerden birisidir.
Seyidi Bilal Türbesine ise Cezayirli Ali Paşa Camisinin içinden girilmekte olup içinde dört adet mezar bulunmaktadır. Buradaki büyük sanduka Seyidi Bilal hazretlerine aittir. Bir diğer sanduka Yaş Bey diye bilinen bir zata aittir. Miladi 1093 yılında öldüğü anlaşılan Bir diğer sandukada Emir Bey bir diğer sandukada ise Tayboga yatmaktadır. Tayboga Sinop, Boyabat ve Germeç civarlarındaki Çepni oymaklarının Beyidir. Bu türbe Tayboganın oğlu Beygelmiş bey tarafından miladi 1280 yılında yaptırılmıştır. Bu tarih ise oldukça önemlidir. Çünkü Çobanoğlu Hüsameddin Bey bu tarihlerden önce Sinop üzerinden Kırımı bölgesine, kurduğu donanma ile geçmiş ve burada Suğdak zaferini kazanmış ve Sinop üzerinden Kastamonu’ya dönüşünde Çobanoğlu Beyliğini kurmuştur. Bu zaman içinde Çepni Boyu Beyleri de bu savaşta görev almışlardır. Bu türbede yatan bu beylerin ölüm tarihleri bu olayın sonlarına rastlamaktadır Miladi 1280 yılı ise Türbenin yapım yılıdır ve Çobanoğlu Beyi Muzaffereddin Yavlak Arslan dönemidir. Yani bu türbe Çobanoğulları dönemi yapımıdır. Başka bir ifade ile bu türbe Sinop İl merkezindeki bir Çobanoğlu yapısıdır.
Türe Hatun Türbesi de hemen bu türbenin yakınında yeşillikler içinde güzel bir yerdedir. Camini Şadırvanının hemen yanında bulunan bu Candaroğulları yapısı türbede Türe hatundan başka bir de miladi 1439 yılında öldüğü anlaşılan Müslüme Hatun Yatmaktadır. Bu tarih ise İsfendiyar Beyin Kardeşi Süleyman Paşa tarafından öldürüldüğü tarihtir. Candaroğlu İsfendiyar Beyin mezarı ise Sinop Merekzde İsfendiyarlar türbesindedir. Türe Hatun İse İsfendiyar Beyin Kızıdır.
Türe Hatun da miladi 1439 yılında ölmüştür. Türe Hatunun yattığı bu türbenin giriş kapısının üstünde sac dan yapılmış ve boyası da silinmek üzere olan kirli bir levhada Hatunlar Türbesi diye yazmaktadır.
Bu tüebeyi Candaroğulklarından Taceddin İbrahim Beyin miladi 1442 yılında yaptırdığını yazan tarihçiler de yine Candaroğullarından Kemaleddin İsmail Beyin miladi 1444 tarihinde yaptırdığını yazan tarihçiler vardır. Burada doğru olan husus kapısında Hatunlar Türbesi diye yazan bu türbe Candaroulları döneminde yapılmış olup önemli bir kültür varlığı olmasının yanında tarihe kazınmış bir belge olması bakımından da oldukça önemlidir. Candaroğlu Süleyman Paşanın mezarı Kastamonu merkezde Dedesultan Dergahı yanında iken buraya yapılan İmam Hatip Lisesi binasının yapımı sırasında kaldırılmış ve İsmail Bey Türbesinin Kuzey kenarına nakledilmiş ancak burada eskiden mezar olmadığı gerekçesi ile bu mezarın çevresindeki taşlar kaldırılarak burasına çim ekilmiştir.
Sinop ve civarında bunlardan başka Hem Çobanoğlu hem de Candaroğlu dönemlerine ait türbeler mevcut olup bunların bazıları vakıflar idaresince şahıslara satılmış ve yıkılmış bazıları ise Müze idaresince yıkılarak mezar taşları müzeye nakledilmiştir. Bununu en güzel örnekleri müze bahçesindeki mezar taşlarıdır. Bunlardan iki tanesi ise Candaroğullarından Seydi Beyin oğlu Yusuf Beyin Mezar taşı ile Hatice Hatunun mezar taşlarıdır.
Halkın Hatunlar türbesi dediği ve Candaroğullarından İsfendiyar Beyin Kızı Ture Hatun ile Candaroğullarından Müslime Hatun diye bilinen Abdullah kızı Çerkez Gülüm Hatun’un makamları Gülsüme Hatunun ölüm tarihi ise hicri 828 miladi 1425 yılına rastlamaktadır. Bu bilgi esas alındığında burada Gülsüme Hatunun önceden mezarının olduğunu daha sonra da Ture Hatunun bu hatunun yanına gömüldüğü ve daha sonra da Candaroğulları Beylerinden İbrahim Bey veya İsmail Bey tarafından bu türbenin yaptırıldığı bilgisi doğru bir bilgidir. Zaten buradaki bazı kişilerin de anlattıkları bu şekildedir. Ben de misafirlerime bu şekilde bir sunum yapmayı tercih ediyorum..
Kastamonu da Candaroğulları beyliğinin Çerkezler ile de yakın akrabalık bağları olduğu bilinmektedir. Özellikle Devrekani ve Küre Civarlarında çok sayıda Çerkez köylerinin günümüzde de varlıkları devam etmektedir.
Hatunlar türbesinde veya Ture Hatun Türbesinde ebedi istirahat hanelerinde yatan bu iki hatunun mekanları cennet ruhları şad olsu
