Son üç hafta diliminde “Ar-Ge, Tasarım Merkezi, Teknoloji Geliştirme Merkezi” odaklı üç yazı yayımladım, tam da “sana ne” denilecek mızmızlıkta, neymiş “Kastamonu mevcut zihin ile ne kalkınır ne gelişir”(miş)…
İradi müdahalenin ses vermediği bir coğrafya kaldıysa dünya yüzünde; Kastamonu’dur kesin.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “Ar-Ge, Tasarım Merkezi, Teknoloji Geliştirme Merkezi” istatistikleri gösteriyor ki, “çok” vilayet “az teknoloji/dönüşüm/girişim” paydasında demirlerken, “az” vilayet ise “çok teknoloji/dönüşüm/girişim” paydasında seyrüsefer ediyor…
İllerin kalkınma karnesi bakanlık verilerinde gayet sarih.
Kastamonu’nun sahip olduğu “Bir Ar-ge Merkezi, Sıfır Tasarım Merkezi, Bir Teknoloji Geliştirme Merkezi” demirbaşı, merak etmeyin, ülkemizin doğusundaki, güneyindeki, İç Anadolu’sundaki çokça vilayet ile “örtüşüyor”…
Birbirinden hiç de farkı olmayan “iller/özel sektörler/üniversiteler”.
Mazinin geleneksel sanayi ve ticaret ekosisteminde “geride” kalan iller, öyle görünüyor ki, atinin “yeni” sanayi ve ticaret koridorunda da ne yer alabilecekler hatta teğet bile geçebilecekler…
Yine geriden izleyecekler önlerindeki ışık huzmesini.
Teknolojiyi/sanayiyi hep bir “nesil” geriden uygulamak kader mi kalkınmada geri kalmış iller namına?...
Yok mu çaresi?

(Kastamonu’da “Ar-Ge Merkezi” sayısı “1”…
Yazılım alanında ilimizde faaliyet gösteren bir özel firmaya ait o da.
Kastamonu’da “Teknoloji Geliştirme Merkezi” sayısı da “1”…
Kastamonu Üniversitesi’nde.
“İlerdeki” iller ile aradaki “görünür” mesafe “Tasarım Merkezi” alanında…
Türkiye’nin pek çok ilinde “Tasarım Merkezi” olmadığı gibi Kastamonu’da da yok.
Mevzu “fark yaratmak” ya da “gerekenle donanmak” ise…
Kastamonu o katarda yok.

Önceki yazılarımda da yer vermiştim “Tasarım Merkezi” mevzusuna…
“26 Şubat 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yasalaşan Ar-Ge Reform Paketi kapsamında yapılan değişiklikler ile başta 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun olmak üzere ülkemiz Ar-Ge ve yenilik ekosistemini geliştirecek pek çok düzenleme getirilmiştir. Bu düzenlemelerin başında tasarım faaliyetlerinin de Ar-Ge faaliyetleri gibi destek kapsamına alınması gelmektedir. Bu sayede, yüksek katma değerli teknolojik ürünlerin üretimi söz konusu olacaktır. Yine bu kanun kapsamında Tasarım Merkezleri kavramı mevzuata girmiş ve Tasarım merkezlerine de birçok önemli destekler getirilmiştir. Özel Sektör Tasarım Merkezleri; Tasarım, teknoloji ve insan kaynaklarına yapılan yatırımların, teknolojik gelişmişlik, yüksek rekabet gücü ve yüksek refah seviyesi olarak geri döndüğü anlayışıyla hazırlanan 5746 sayılı Kanun kapsamında kurulmakta ve faaliyet göstermektedir. AR-GE ve Tasarım Merkezi Tanıtım ve Bilgilendirme Toplantısı, Kastamonu Organize Sanayi Bölgesi Toplantı Salonu’nda Valimiz Sayın Yaşar Karadeniz başkanlığında, yapıldı.”
Devlet üzerine düşeni yaptı aslında…
“Tasarım Merkezi” mevzusunun 2016’da tedavüle girmesinin hemen ardından 15 Ağustos 2017’de Kastamonu’da “AR-GE ve Tasarım Merkezi Tanıtım ve Bilgilendirme Toplantısı” düzenlendi.

Kastamonu Organize Sanayi Bölgesi Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıya yerel protokol yanı sıra “Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AR-GE ve Tasarım Merkezleri Daire Başkanı” da katıldı ve sunum yaptı…
Sunumda AR-GE ve Tasarım Merkezi olmanın avantajlarına değinildi, 5746 Sayılı Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun, Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerindeki indirim, istisna, destek ve Teşvik unsurları ile tasarım faaliyetleri kapsamında yapılan harcamalar, başvuru ve izleme süreçlerine ilişkin bilgilendirme yapıldı.
Dönemin valisinin yaptığı konuşmayı aynen alıyorum…
“Çok fazla hacimli ürün üretip para kazanmak yerine daha küçük hacimlerle daha fazla para kazanmaya yönelik bir çalışma ve zaten sizler bulunduğunuz sektörlerde de bire bir şunu görüyorsunuz ki artık rekabet çok sert. Başkalarından daha farklı şeyi, daha ucuza üretmediğiniz sürece de bu rekabette ayakta kalmak, tutunmak öyle çok kolay bir şey değil. Dolayısıyla AR-GE ve teknolojik tasarımlar önemli ve bunlar katma değeri yüksek alanlar, bir başka değişle bilgi çağı dediğimiz dönemde aslında bilgiye yapılan yatırımlar. Mutlaka ve mutlaka Kastamonu olarak bizde bu alanda yer almamız lazım. Büyük firmalardan ilimiz dışında ARGE merkezleri ve tasarım merkezleri olanlar olabilir ama onun doğrudan buradaki fabrikaya etkisi var ancak Kastamonu’ya doğrudan bir etkisi görünmüyor. Burada açılacak ARGE ve tasarım merkezleri, Kastamonu’daki üretimin ve bu üretim içerisindeki katma değer oranının yükselmesi açısından önemli. Üniversitemizin de bu çalışmalar içerisinde bütün sanayicimizin ve iş adamlarımızın daha aktif bir şekilde yanında olması gerekiyor ki olumlu sonuç alınabilsin. Nereden başlanacağı konusunda da Üniversitemize, Kalkınma Ajansımıza büyük görev düşeceği kanaatindeyim.”

8 sene evvelden söz ediyoruz…
Geçen sürede Kastamonu’da ne değişti?
Kastamonu Üniversitesi bünyesinde 2018’de “Teknoloji Geliştirme Bölgesi” ilan edildi, 2019’da “Teknokent” kuruldu, 2024’te özel bir şirket “Ar-Ge Merkezi” hayata geçirdi…
“Tasarım Merkezi” yok.
Elbette “tasarım merkezi” olacak şartlar oluşmadığı için Kastamonu’da “tasarım merkezi” yok…
Şartların “kendiliğinden” oluşmasını beklemek mi lazım yoksa “irade” mi koymak gerek?
Korkarım…
50-100 yıl sonrasının yazılarını yazıyorum.
Gaipten sesler…
Okunası değil.)
