Programda hem güldüren hem düşündüren bu şiir, Osmanlı taşrasında halkla iç içe olan bir devlet adamının hayatı ve edebi yönüne ışık tutarken, taşra mizahının edebiyattaki yerini de, cinselliğin sınırlarını zorlayan mizacıyla gözler önüne sermiş..
KASTAMONU SANCAKBEYİ’NDEN MİZAH DOLU MISRALAR
19.yüzyılda yaşamış olan Abdülhalim Galip Paşa, Osmanlı taşrasının renkli simalarından biri olarak tanınıyor. Kastamonu Sancakbeyliği de yapan Galip Paşa, yalnızca bir bürokrat değil, aynı zamanda halk diline yakın, nüktedan bir şairdi. Tarihçi Murat Bardakçı’nın canlı yayında seslendirdiği şu dizeler ise onun en bilinen eserlerinden biri:
“Kara karı, kuru karı, keçi eti, yorgun at;
Mazarratül, mazarratül, mazarratül mazarrat.
Ak karı, tombul karı, kuzu eti, yörük atı;
Faidattün, faidattün, faidattün faidat.”
Şiirin yapısı Arap aruz veznine uygun, anlamı ise oldukça doğrudan ve esprili: Siyah tenli ve kuru kadın, keçi eti ve yorgun at zararlıdır; beyaz ve tombul kadın, kuzu eti ve yörük at ise faydalıdır. Galip Paşa’nın bu dizeleri, taşra halkının mizahi diliyle bürokratik kimliğin buluşma noktasında duruyor.
BARDAKÇI GÜLME KRİZİNE GİRMİŞTİ
Programın ilgili bölümü hâlâ sosyal medyada dolaşmaya devam ediyor. Tarihçi Murat Bardakçı'nın şiiri okurken gülmekten konuşmakta zorlandığı anlar, izleyenlere unutulmaz bir televizyon anı yaşatmıştı. Şiirin sonunda, "Bu en masumudur" diyen Murat Bardakçı Galip Paşa'nın başka şiirlerinin ise bugünün yaygın ahlaki normlarına göre oldukça açık sözlü olduğunu belirtmişti.
KASTAMONULU GALİP PAŞA KİMDİR?
Asıl adı Abdülhalim Galip Paşa olan Kastamonulu Galip Paşa olarak hafızalara kazınan şair, İstanbul doğumlu olup aslen Niğdelidir. Galip Paşa, idari görevi nedeniyle uzun süre Kastamonu'da bulunduğu için tarihte Kastamonulu olarak yer edinmiştir. Osmanlı bürokrasisinin çeşitli kademelerinde çalıştıktan sonra Kastamonu, Amasya, Batum, Tırnova gibi yerlerde kaymakamlık ve mutasarrıflık yapmıştır. 10 Eylül 1876'da İstanbul’da vefat etmiştir. Mutâyebât-ı Türkiyye adlı mizahi şiir derlemesi 1943 yılında Ercüment Ekrem Talu tarafından yayımlanmıştır.
