Çocukların çeşitli ortamlarda farklı davranmaları çok beklenmedik bir durum değildir. Örneğin arkadaşlarının olduğu bir oyun ortamındaki davranışları ile yetişkinlerin olduğu bir ortamdaki davranışları farklı olur. Ancak evde ve okulda adeta iki farklı çocuk gibi davranması aileyi şüpheye düşürebilir, endişelendirebilir ya da bazı sorunların gözden kaçmasına neden olabilir.
Bir çocuğun okulda daha iyi , sorunsuz olup evde olmamasının nedenleri neler olabilir?
Bunun en sık görülen nedeni okuldaki kurallı ve tutarlı yaklaşımın evde uygulanamıyor olmasıdır. Çocuk okulda kurallar olduğunu ve kurallara uyulmadığı zaman yaptırım uygulandığını görür.
Evde kurallar yoksa ya da uyulmadığı zaman anne baba yaptırım uygulamıyorsa çocuk sonuçlarını görmediği için evde kuralsız davranışlar sergiler. Okulda diğer çocukların kurallara uyduğunu gören çocuk onları model alır. Okulda belli şeylerin zamanlamasının olmadı, bunların değişmemesi, tutarlı kalması kurallara uyumu arttırır.
Tam tersi bir şekilde evde ailenin sorun yaşamadığını söylediği çocuklar için okuldan fazla şikayet gelebilir. O zaman çocukla ilgili sorun olup olmadığı değerlendirilmelidir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklar okulda istenenleri yapamadığı, sabırlı olamadığı için sorunlu davranışlar sergileyebilmektedir.
Anksiyetesi(kaygısı) olan çocuklar için derste konuşmak, başaramama korkusu davranış sorunlarına, öfke nöbetlerine dönüşebilir. Yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklar için de okul kuralları ve istedilerini hemen yapamamaları sorun yaratabilir. Evde hiç göstermedikleri davranışları okulda gösterebilirler.
Çocukların davranışları farklı ortamlarda farklı olabiliyor. Okulda öğretmenlerinin ve arkadaşlarının başka, evde ailenin başka tarif ettiği çocuk sayısı az değil. Böyle durumlarda aile okulu, okul aileyi suçlamaya başlıyor. Oysa bu durumum çözümü için okul ve ailenin sağlıklı iletişimi ve işbirliği gerekir.
Eğer okul ve aile doğru işbirliği yapamıyorsa, ya da yapmalarına rağmen sorun çözülmüyorsa o zaman çocuğun duygularını düzenleyebilmesi, okulda baş edemediği sorunlarla baş etmeyi öğrenmesi için bir terapi süreci gerekmektedir.
Bu terapi sürecine sadece çocuk değil, aile ve okulda katılmalıdır. Aile evde kural koyma, çocuğa tutarlı davranma gibi konularda aile eğitimlerinden yararlanır. Aynı zamanda DEHB, OKB, Anksiyete gibi sorunu olan çocuklarına nasıl davranacakları konusunda bilgilenirler. Okullar ise özellik psikiyatrik sorunu olan çocuklara nasıl davranmaları gerektiği, bu sorunu okulda nasıl ele almaları gerektiği konusunda bilgi edinerek, çocuğun sağlıklı bir şekilde eğitime katılmasını sağlayarak, okulda çıkacak sorunları engelleyecektir.
Uzman Klinik Psikolog Bengü Dravor
Mert Dravor Psikoloji Merkezi
