En fazla göç 1985–1990 döneminde
Rapor, Kastamonu’nun özellikle 1980’li ve 1990’lı yıllarda yoğun göç kaybı yaşadığını ortaya koyuyor. 1985–1990 arasında net göç hızı binde -66,1 seviyesine kadar düştü. Bu dönemde, tarımsal geçim kaynaklarının zayıflaması ve gençlerin iş ile eğitim için büyük şehirlere yönelmesi sonucu Kastamonu, başta İstanbul olmak üzere birçok kente ciddi oranda nüfus kaybetti.
Son 40 yılın en yüksek göç artışı: 2022–2023
Kastamonu İstiklal Gazetesi tarafından derlenen habere göre, 2000’li yıllardan itibaren göç kayıplarında azalma görülürken, 2022–2023 döneminde dikkat çekici bir tablo ortaya çıktı. Kastamonu’nun net göç hızı binde 33,1 seviyesine yükselerek son 40 yılın en yüksek pozitif değerine ulaştı. Bu artışta 2023 yerel seçimleri öncesi nüfus hareketliliği etkili oldu.
Göçün sebepleri: daha iyi yaşam ve eğitim arayışı
2023 verilerine göre Kastamonu’dan ayrılanların en sık göç nedenleri:
• Daha iyi yaşam ve konut koşulları (%20,3)
• Eğitim (%17,9)
• Aile/hane bağımlı göç (%16,3)
Kastamonu’ya gelenlerde ise:
• Aileye bağımlı göç (%18,6)
• Daha iyi yaşam koşulları (%16,8)
• Aile yanına/memlekete dönüş (%13,6) öne çıktı.
Bu tablo, kentin özellikle emeklilik ve aileye dönüş için cazip bir şehir haline geldiğini gösteriyor.
EĞİTİM GÖÇÜ ÇİFT YÖNLÜ ETKİ YARATIYOR
Rapor, eğitimle ilişkili göçün Kastamonu’da kritik rol oynadığını ortaya koyuyor. Üniversite ve mesleki eğitim kurumları şehre öğrenci çekse de, mezuniyet sonrası yeterli iş olanaklarının sınırlı olması nedeniyle yükseköğretim mezunları daha çok dışarıya göç ediyor. 2023 verilerine göre:
• Kastamonu’ya göç eden lise mezunları: 9.198 kişi
• Yüksekokul/fakülte mezunları: 4.709 kişi
• Kastamonu’dan ayrılan yüksekokul/fakülte mezunları: 5.445 kişi
Bu veriler, ortaöğretim düzeyinde göç alan, yükseköğretim mezunlarında ise göç veren bir yapıya işaret ediyor.
En fazla göç İstanbul ve Ankara
Kastamonu’nun en yoğun göç ilişkisi İstanbul ile. 2023’te İstanbul’a 8.223 kişi göç verirken, 5.078 kişi İstanbul’dan Kastamonu’ya geldi. Ayrıca Ankara, Samsun ve Karabük de ilin en fazla göç alışverişi yaptığı iller arasında yer aldı.
Göç profili çeşitlendi
Raporun sonuç bölümünde, Kastamonu’nun göç profilinin yaş grupları, yaşam döngüsü tercihleri ve mekânsal beklentilere göre çeşitlendiği vurgulandı. Göç alma nedenleri daha çok yaşam kalitesi ve aidiyet, göç verme nedenleri ise ekonomik ve kariyer hedefleriyle ilişkilendirildi.
