Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde yer alan tarihi konaklar, Osmanlı kent dokusunu günümüze taşıyan en önemli kültürel miraslardan biri olarak öne çıkıyor.
Karadeniz Bölgesi’nin tipik yerleşim özelliklerini yansıtan İnebolu, geleneksel konut mimarisi ve özgün kentsel dokusuyla dikkat çekiyor. Kent merkezinden yamaçlara doğru çıkıldığında, doğayla bütünleşmiş, birbirinden uzakta ve yeşille iç içe inşa edilen yapılar göze çarpıyor.
1885 Yangınından Sonra Yeniden Şekillenen Kent
1885 yılında yaşanan büyük yangının ardından İnebolu çarşısı ızgara planla yeniden kurulurken, çevrede topografyaya uygun biçimlenen geleneksel evler kentin bugünkü karakterini oluşturdu. Bu yapılar, Osmanlı döneminden günümüze kadar büyük ölçüde korunmuş durumda.
İnebolu Evlerinin Mimari Özellikleri
İnebolu konakları, hem yapısal hem de estetik özellikleriyle farklılık gösteriyor:
-
Alt katlar taş, üst katlar ahşap: Rutubeti önlemek amacıyla zemin katlar taştan yapılırken, üst katlar ahşap malzemelerle inşa edilmiştir.
-
Çatı yapısı: Bölgede bolca bulunan doğal “Marla” taşı çatı örtüsü olarak kullanılır. Onarılmış yapılarda Marsilya veya Alaturka kiremitler de görülmektedir.
-
Cephe tasarımı: Ahşap kaplamalar, bağdadî sıva, aşı boyalı yüzeyler ve çıkmalarla hareketlendirilmiş cepheler dikkat çeker.
-
Cumbalar ve çıkmalar: Sokaklara açılan üçgen alınlıklı cumbalar evlere karakteristik bir görünüm kazandırır.
-
İç mekan düzeni: Sofalar etrafında dizilmiş odalar, ahşap süslemeli tavanlar, yaşmaklı ocaklar ve gusulhaneler İnebolu evlerinin özgün unsurları arasındadır.
Tarihi Sokaklar ve Kültürel Doku
Arnavut kaldırımlı dar sokakları, geleneksel cumbalı evleri, meydanları, çeşmeleri ve ağaçlarıyla İnebolu, Anadolu kent dokusunun en nadide örneklerinden biridir.
Koruma Altında: Kültürel ve Doğal Miras
Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan İnebolu konakları, sadece Kastamonu’nun değil, tüm Türkiye’nin gelecek kuşaklara aktarılması gereken kültürel ve doğal mirası arasında yer alıyor.
